ASME B36.10 2018

ASME B36.10-2018 چیست؟

ASME B36.10-2018 با عنوان کامل “Welded and Seamless Wrought Steel Pipe” (لوله‌های فولادی کارشده جوش‌دار و بدون درز) یک استاندارد از انجمن مهندسان مکانیک آمریکا (American Society of Mechanical Engineers – ASME) است که در سال 2018 منتشر شده است (ویرایش 2018). این استاندارد ابعاد، وزن‌ها، و مشخصات لوله‌های فولادی کارشده (Wrought Steel Pipe) را که به‌صورت جوش‌دار (Welded) یا بدون درز (Seamless) تولید می‌شوند، تعیین می‌کند. این سند یکی از پرکاربردترین استانداردها در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، و تأسیسات صنعتی برای طراحی و انتخاب لوله‌ها است.

اهداف اصلی

• • استانداردسازی ابعاد: ارائه جداول استاندارد برای قطر خارجی (Outside Diameter)، ضخامت دیواره (Wall Thickness)، و وزن واحد طول لوله‌ها.

• • تسهیل طراحی و خرید: ایجاد یک مرجع مشترک برای مهندسان، تولیدکنندگان، و خریداران در سراسر جهان.

• • انطباق با شرایط عملیاتی: اطمینان از اینکه لوله‌ها برای فشارها و دماهای مختلف مناسب هستند.

دامنه کاربرد

• • مواد: لوله‌های فولادی کارشده (Wrought Steel)، شامل فولاد کربنی و آلیاژهای کم‌آلیاژ.

• • اندازه‌ها: پوشش لوله‌هایی با اندازه اسمی (Nominal Pipe Size – NPS) از 1/8 اینچ تا 80 اینچ.

• • کاربردها: استفاده در سیستم‌های انتقال سیالات (مانند نفت، گاز، آب) و سازه‌های صنعتی.

• • محدودیت‌ها: این استاندارد به مشخصات مواد (Material Specifications) یا الزامات تست نمی‌پردازد؛ این موارد در استانداردهای دیگر مانند ASME B31 یا ASTM پوشش داده می‌شوند.

محتوای اصلی ASME B36.10-2018

این استاندارد به بخش‌های مختلفی تقسیم می‌شود که هر کدام جنبه‌ای از مشخصات لوله‌ها را پوشش می‌دهند: Mechanic Standard

1. 1. دامنه (Scope):
      • • توضیح اینکه استاندارد برای لوله‌های فولادی جوش‌دار و بدون درز با ابعاد استاندارد اعمال می‌شود.
      • • اشاره به اینکه ابعاد خارج از جداول استاندارد نیز می‌توانند به‌صورت توافقی تولید شوند.

1. 1. اندازه‌گذاری و ابعاد (Sizes and Dimensions):
      • • قطر خارجی (OD): برای هر اندازه اسمی ثابت است (مثلاً NPS 2 برابر با 2.375 اینچ).
      • • ضخامت دیواره: در رده‌های وزنی مختلف (Schedule) مانند Sch 5، Sch 10، Sch 40، Sch 80، و غیره تعریف شده است.
      • • وزن واحد طول: بر حسب پوند بر فوت (lb/ft) یا کیلوگرم بر متر (kg/m).

1. 1. جداول استاندارد (Standard Tables):
      • • جدول 1: ابعاد و وزن لوله‌های استاندارد (Standard Weight – STD).
      • • جدول 2: ابعاد و وزن لوله‌های سنگین‌تر (Extra Strong – XS).
      • • جدول 3: ابعاد و وزن لوله‌های سنگین مضاعف (Double Extra Strong – XXS).
      • • جدول 4: ابعاد برای رده‌های وزنی مختلف (Sch 5 تا Sch 160).

1. 1. تفاوت‌ها و تلورانس‌ها (Variations and Tolerances):
      • • تلورانس‌های مجاز در قطر خارجی، ضخامت دیواره، و وزن (مثلاً ±12.5% برای وزن).
      • • الزامات مربوط به گردی (Out-of-Roundness) و مستقیم بودن (Straightness).

1. 1. واحدها (Units):
      • • ارائه ابعاد در دو سیستم اینچی-پوندی (Inch-Pound) و متریک (SI).

تغییرات در نسخه 2018

نسخه 2018 ASME B36.10 نسبت به نسخه قبلی (2015) تغییرات محدودی دارد و بیشتر اصلاحات جزئی و به‌روزرسانی‌ها را شامل می‌شود:

• • اصلاحات ویرایشی: بهبود وضوح جداول و توضیحات.

• • به‌روزرسانی تلورانس‌ها: تطبیق با روش‌های تولید مدرن. Mechanic Standard

• • تأکید بر انطباق: هماهنگی بیشتر با استانداردهای مرتبط مانند ASME B31.3 (لوله‌کشی فرآیندی).

تفاوت با ASME B36.19

• • ASME B36.10: برای لوله‌های فولادی کارشده (کربنی و آلیاژی) جوش‌دار و بدون درز.

• • ASME B36.19: برای لوله‌های فولاد ضدزنگ (Stainless Steel) جوش‌دار و بدون درز.

اهمیت ASME B36.10-2018

• • جهانی بودن: به‌عنوان مرجع اصلی در طراحی سیستم‌های لوله‌کشی در سراسر جهان پذیرفته شده است.

• • ایمنی و کارایی: استفاده از ابعاد استاندارد از خطاها در طراحی و نصب جلوگیری می‌کند.

• • سازگاری: هماهنگی با سایر استانداردهای ASME، API، و ASTM.

مخاطبان اصلی  Mechanic Standard

• • مهندسان طراحی: برای انتخاب لوله‌های مناسب در پروژه‌ها.

• • تولیدکنندگان: برای تولید لوله‌ها مطابق با مشخصات استاندارد.

• • اپراتورهای صنعتی: برای خرید و استفاده از لوله‌ها در تأسیسات.

نتیجه‌گیری  Mechanic Standard

ASME B36.10-2018 یک استاندارد کلیدی و پرکاربرد برای تعیین ابعاد و وزن لوله‌های فولادی جوش‌دار و بدون درز است که در صنایع مختلف از جمله نفت و گاز استفاده می‌شود.